رسیدن دعاها به آسمان آرزوی قلبی همه دعاکنندگان و آن‌هایی است که دست به‌سوی معبود بلند کرده‌اند و جالب آنکه تحقق این آرزو شرطی بسیار ساده دارد.
در فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به طبع قرآن راجع به دعا مطالب گوناگونی بیان‌شده است.
دعا امری است از ناحیه خدا که اجابت آن را ضمانت فرموده است. در فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) یک سری اموری که می‌تواند به استجابت دعا کمک کند مطرح‌شده که یکی از آن‌ها تأکید بر دعای جمعی است.
چگونه صلوات بفرستیم؟
یکی از وظایف و آداب مسلمانی، صلوات فرستادن بر پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) و خاندانش (علیهم‌السلام) است. خداوند در آیه ۶۵ سوره احزاب می‌فرماید: خداوند و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می‌فرستند. ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر پیامبر صلوات بفرستید و کاملاً تسلیم وی باشید.
این آیه به‌صراحت بر صلوات بر پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) حکم و فرمان داده است. هنگامی‌که این آیه نازل شد، مؤمنان از چگونگی صلوات بر ایشان پرسیدند و آن حضرت (صلی‌الله و علیه وآله) نحوه آن را بیان کرد و از صلوات ناقص بر حذر داشت.
ازاین‌رو در بسیاری از روایات از صلوات ابتر و دم‌بریده نهی شده و پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) در تفسیر صلوات ابتر و ناقص، آن را صلواتی دانسته که بدون ذکر و یادی از خاندان و اهل‌بیت آن حضرت (علیهم‌السلام) باشد.
پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) دستور داده است تا همواره صلوات کامل فرستاده شود و هرگز میان پیامبر و آلش در صلوات جدایی نیفتد. ایشان بارها فرمودند: هرگز بر من صلوات ابتر (ناقص) نفرستید. یاران عرض کردند: یا رسول‌الله! صلوات ابتر چیست؟ آن حضرت (صلی‌الله و علیه وآله) در پاسخ فرمودند: اینکه فقط بگویید: اللهم صل علی‌محمد و دنباله‌اش را قطع کنید؛ بلکه بگویید؛ اللهم صل علی‌محمد و آل محمد. (الصوا عق المحرقه، ص ۴۴)
بسیاری از روایات از صلوات ابتر و دم‌بریده نهی شده و پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) در تفسیر صلوات ابتر و ناقص، آن را صلواتی دانسته که بدون ذکر و یادی از خاندان و اهل‌بیت آن حضرت (علیهم‌السلام) باشد.
هیجده روایت دیگر هست که بر مشارکت آل پیامبر صلی‌الله و علیه وآله با او در صلوات دلالت دارند. این روایات را اصحاب سنن و جوامع حدیثی از برخی یاران پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) نقل کرده‌اند؛ ازجمله این افراد می‌توان به ابن عباس، طلحه، ابوسعید خدری، ابوهریره، ابو مسعود انصاری، بریده، ابن مسعود کعب بن عجره و علی علیه‌السلام اشاره کرد. اما روایات از طریق شیعه، درباره صلوات و چگونگی آن بیش از شمارش است. (المیزان، ج ۲۲، ص ۴۴۳)
دعایی که حتماً مستجاب است
در فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) بر دعا به یکدیگر تأکید شده است. همچنین در روایات واردشده است وقتی از خدا دو چیز بخواهید که یکی از آن‌ها حتماً اجابت می‌شود دعای دیگری نیز مستجاب خواهد شد.
یکی از دعاهایی که حتماً اجابت می‌شود “صلوات” بر پیامبر و اهل‌بیت علیهم‌السلام است که خودش دعا است. به همین دلیل تأکید کردند که دعای خود را همراه با صلوات بیان کنید تا خداوند به آن کرم و لطف خودش آن دعای دیگر را نیز بپذیرد.
البته دعا آدابی دارد که در روایات به آن اشاره‌شده است و شخص باید توجه داشته باشد که با چه کسی سخن می‌گوید و چه خواسته‌ای از خدا می‌طلبد و خواسته‌اش برخلاف خواسته الهی و در مسیر گمراهی و جهالت نباشد.
درود یا به‌اصطلاح صلوات فرستادن بر پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) و خاندان پاک و مطهر ایشان از تأکیدات قرآن و آموزه‌های دین بوده و تا جایی اهمیت دارد که از شروط اجابت دعا معرفی‌شده است.
از ابو بصیر نقل‌شده است که امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «هنگامی‌که نام پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) برده می‌شود بر او بسیار صلوات بفرستید، زیرا هر کس یک‌بار بر پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) صلوات بفرستد خداوند هزار بار در هزار صف از فرشتگان بر او درود می‌فرستد و هیچ آفریده‌ای باقى نمی‌ماند مگر اینکه بر آن بنده درود می‌فرستد، زیرا خدا و فرشتگانش بر او درود فرستاده‌اند و هیچ‌کس جز نادان مغرورى که خدا و رسولش از او بیزارند از این ثواب روى نمی‌گرداند.»
هیچ دعایى به آسمان راه ندارد تا اینکه بر محمّد (صلی‌الله و علیه وآله) و خاندانش صلوات فرستاده شود.
همچنین، ابوالبخترى از امام صادق (علیه‌السلام) از پدرانش از رسول خدا (صلی‌الله و علیه وآله) نقل کرده است که فرمودند: «روز قیامت من در کنار میزانم، هر کس گناهانش از حسناتش بیشتر باشد، آن صلوات‌هایی را که بر من فرستاده است می‌آورم تا حسناتش را به‌وسیله آن سنگین کنم.»
عبد السّلام بن نعیم می‌گوید: به امام صادق (علیه‌السلام) گفتم: من داخل کعبه شدم و دعایى جز صلوات بر پیامبر (صلی‌الله و علیه وآله) به خاطرم نیامد. فرمودند: «کسى داراى فضیلت و ثواب بیشتر از تو از خانه خدا بیرون نیامده است.»
و حارث اعور می‌گوید: امیر مؤمنان على بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) فرمودند: «هیچ دعایى به آسمان راه ندارد تا اینکه بر محمّد (صلی‌الله و علیه وآله) و خاندانش صلوات فرستاده شود.»
صباح بن سیابه می‌گوید: امام صادق (علیه‌السلام) به من فرمودند: «آیا دعایى به تو بیاموزم که چهره‌ات را از آتش دوزخ حفظ کند؟» گفتم: آرى. فرمودند: «پس از سپیده صبح صد مرتبه بگو: «اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد» تا خداوند چهره تو را از آتش دوزخ حفظ کند.»
محمد بن فضیل از امام رضا (علیه‌السلام) نقل کرده است که رسول خدا (صلی‌الله و علیه وآله) فرمودند: «هر کس روز جمعه صدبار بر من صلوات بفرستد، خداوند شصت حاجت او را روا مىکند، سى حاجت آن براى دنیا و سى حاجت براى آخرت است.» (کل روایات: ثواب الأعمال و عقاب الأعمال)
منابع:
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال
خبرگزاری مهر؛ بیانات آیت‌الله هادوی تهرانی
